Wat is een VVAR precies?
‘Een VVAR is een Verzorgende en Verpleegkundige Advies Raad. Als het bestuur van een zorgorganisatie beslissingen neemt over wat er gebeurt op de werkvloer, mag de VVAR hier gevraagd én ongevraagd advies over geven.’
Waarover bijvoorbeeld?
‘Dit kan over van alles gaan, als het maar met zorg aan het bed te maken heeft. Het kan dan over van alles gaan: wondzorg, medicatiebeleid, welk incomateriaal gebruikt wordt, de communicatie met familie, veiligheid tijdens de avonddienst… Maar ook over het uitvoeren van voorbehouden handelingen. Als je bijvoorbeeld baalt dat dit steeds vaker gedaan wordt door de verpleegkundige, kun je dit als VVAR bespreekbaar maken met de bestuurder.’
Waarom is een VVAR zo belangrijk?
‘Omdat het belangrijk is om gebruik te maken van de kennis en ervaring van verzorgenden die direct met de cliënt te maken hebben. Zodat er niet óver hen gesproken wordt, maar mét hen. Verzorgenden weten wat er op de werkvloer gebeurt en of nieuwe dingen een succes kunnen zijn of niet. Op die manier worden er geen nieuwe dingen geïmplementeerd waar verzorgenden helemaal niks mee kunnen. Voor verzorgenden is je werk ook veel leuker als je iets over je werk te zeggen hebt. Ik denk dat het tijd wordt dat ze loskomen van het Calimero-effect.’
Wat bedoel je hiermee?
‘Onder verzorgenden heerst vaak het idee: ik ben máár verzorgende, niemand luistert naar mij. Het maakt toch niets uit wat ik zeg. Het zijn bestuurders in dure pakken die over mijn werk beslissen. Terwijl die bestuurders volgens mij die dure pakken kunnen dragen, omdat jíj je werk zo goed doet. Waarom zou je er dan niks over te zeggen hebben? Dus kin omhoog, borst vooruit, je bent een professional en hebt genoeg bij te dragen aan een VVAR.’
Hoe doe je dit?
‘Als je zorginstelling geen VVAR heeft, dan kun je hierom vragen bij je manager, zodat zij jou hier de uren voor geven en erbij begeleiden. Mijn boek geeft hier meer uitleg over.’
Als een organisatie al een VVAR heeft, wat zijn dan de valkuilen?
‘Helaas hebben niet alle VVAR’s dezelfde bevoegdheden. Op zich zijn de beslissingen adviezen van een VVAR niet bindend. Het blijft een advies. Maar de ene VVAR zit letterlijk aan tafel met de bestuurder, de andere organisatie maakt goede sier met een VVAR, terwijl die niets te zeggen heeft. Het is belangrijk dat je met de bestuurder afspreekt dat er eens in de zoveel tijd een gesprek is met het bestuur. En dat wanneer het bestuur niet meegaat in het advies van de VVAR, ze hier goede argumenten voor heeft. Dit zet je in een samenwerkingsovereenkomst. Net zoals dat je zorgorganisatie regelt dat je twee uur per week vervangen wordt op de werkvloer, zodat je met de VVAR kunt vergaderen. Het is echt belangrijk dat je dit soort afspraken vastlegt.’
Heb je nog meer tips voor verzorgenden in een VVAR?
‘Veel VVAR-leden lijden aan het MVT-syndroom, oftewel: het mond vol tanden syndroom. Dan hebben ze een vergadering met een bestuurder goed voorbereid, waarop de bestuurder hun ideeën van tafel veegt en doorgaat naar het volgende onderwerp. En niemand die daar wat van zegt. Omdat ze bang zijn voor de reactie van de bestuurder en het lastig vinden om de confrontatie aan te gaan. Ze verwarren duidelijkheid met onvriendelijkheid, en dat is zonde. Mijn boek geeft hier handvatten voor.’
