Wat was er bijzonder aan de Witte Woede?

‘Dat de verpleging en verzorging ervoor nog nooit echt had actiegevoerd. Het probleem van nu, was ook het probleem van toen: zorgverleners wilden niet dat cliënten en patiënten zouden lijden onder een staking.’

Hoe zagen jullie acties eruit?

‘We begonnen met wat ludieke acties, maar stap voor stap werden er steeds hardere acties gevoerd. We hingen bijvoorbeeld lakens uit de ramen van ziekenhuizen en verpleeghuizen, onder het mom van “de vuile was buiten hangen”. Of we gingen allemaal voor de hoofdingang staan als het alarm maandag om 12 uur afging. Of we maakten met zijn alleen een wandeling met cliënten, in een soort optocht, omdat cliënten bijna nooit buitenkwamen doordat er te weinig personeel was.’

Hoe reageerde het publiek hierop?

‘Gelukkig altijd welwillend. Ik herinner me dat we kruispunten blokkeerden met ziekenhuisbedden en met zijn allen van het ene naar het andere ziekenhuis liepen. De motoragent die ons begeleidde fluisterde ons over welke baanhelft we het beste konden lopen. Zodat het verkeer écht stil zou staan.’

Was het moeilijk om zorgcollega’s enthousiast te krijgen voor de acties?

‘Het had tijd nodig. In het begin hielden we op een pleintje in Nijmegen een actiebijeenkomst. We hadden een busje en geluidsinstallatie gehuurd. Uiteindelijk kwam er maar tien man opdagen. Een ex-collega uit de zorg, die zich had laten omscholen tot parkeerwachter dreigde een bon uit te schrijven, omdat we niet mochten parkeren op het pleintje… Ernaast stond een geïrriteerde journalist: “Heb je me hiervoor laten opdagen?” Maar ik bleef ervan overtuigd dat het zou groeien: “Geef het de tijd”, zei ik.’

Twee weken later was de Jaarbeurs Utrecht afgeladen met verzorgenden en verpleegkundigen bij een protestbijeenkomst…

‘Klopt. Er was in die grote zaal ruimte voor duizend personen, en ik moest collega’s die niet in de zaal pasten opvangen. Ik dacht dat dat hooguit 25 mensen zouden zijn. Opeens was er paniek, want buiten stonden 5.000 verzorgenden en verpleegkundigen die naar binnen wilden. We besloten om een demonstratieve optocht te houden naar de Dom, de actiebereidheid en het saamhorigheidsgevoel zal ik nooit vergeten.’

Waar streden jullie voor?

‘We wilden een loonsverhoging van 5 procent, want de zorglonen liepen destijds maar liefst 12 procent achter op het salaris uit andere sectoren. De vakbonden streden voor 1,5 procent loonsverhoging, dat vonden wij te weinig. Verder willen we meer zeggenschap, carrièreperspectief en meer scholing.’

Waarom werden de acties door jullie gedaan, en niet door de vakbonden?

‘In de jaren tachtig waren de vakbonden ingedut. Destijds werden de cao-onderhandelingen door traditionele vakbonden gedaan, met een sigaar aan een goed diner. Want ook zij wisten dat verzorgenden en verpleegkundigen nooit actie zouden voeren. Dat hadden ze mis. We hebben de cao-onderhandelingen zelfs verstoord.’

Hoe?

‘We gingen met spandoeken voor de deur van het gebouw staan waar de onderhandelingen werden gevoerd, zodat de onderhandelaars konden niet om ons heen. Of we liepen tijdens de onderhandelingen naar binnen met een camerateam van de NOS Journaal in ons kielzog, om live te vertellen dat we wilden dat er naar ons geluisterd werd. Je krijgt na verloop van tijd steeds meer lef.’

Hadden jullie acties effect?

‘Ja, de zorgbestuurders kregen het zweet onder de armen toen uiteindelijk alsnog de patiëntenzorg eronder leed. Operaties gingen bijvoorbeeld niet door, en afdelingen werden tijdelijk gesloten, omdat medewerkers de straat opgingen. Tijdens de grootste demonstratie waren er zo’n  60.000 zorgverleners aanwezig. Uiteindelijk hebben we die 5 procent loonsverhoging voor elkaar gekregen. Op de andere punten –zeggenschap, scholing en carrièreperspectief- hadden we helaas minder succes. Dat is nog steeds een probleem.’

We horen van verzorgenden dat ze liever niet staken, omdat de zorg voor cliënten hierdoor in gevaar komt…

‘Dat snap ik, maar als de situatie in de zorg zo doorgaat, zijn  je cliënten sowieso de dupe. Dus als je staakt of protesteert, dan doe je dat niet alleen voor jezelf, maar óók voor je cliënt. We hebben in het nieuws de beelden van weglopende kamerleden gezien, maar sindsdien is er eigenlijk niet zoveel gebeurd in de zorg. Dit is onverteerbaar na twee jaar corona waarin de verzorgenden en verpleegkundigen de meeste klappen hebben opgevangen.’

Wat zou je adviseren aan verzorgenden die wél in actie willen komen?

‘Stop geen energie in collega’s die niet mee willen doen. Hopelijk volgen zij na verloop van tijd. Bedenk iets ludieks waardoor je zichtbaar wordt. De groep zal steeds groter worden, en uiteindelijk zal de rest wel volgen.’