Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties1

Seksverzorgende Jet: ‘Mijn oudste cliënt is 93 jaar’

Hoe ziet het werk van een seksverzorgende eruit? We vroegen het Jet (50), seksverzorgende bij De Ultieme Zorg: 'Ik word vaak ingeschakeld bij seksueel grensoverschrijdend gedrag door de cliënt.'
Foto: Photographee.eu / stock.adobe (Dit is niet Jet, maar een model)

‘Mijn eerste cliënt kan ik  me nog goed herinneren. Het was een man met Parkinson, en ik was ook zijn eerste seksverzorgende. We vertelden dit ook aan elkaar, wat meteen de spanning wat uit de lucht haalde. Het ging hartstikke goed, we waren een uur lang wat aan het kroelen een aaien, verder niks. Het mooie was: toen ik kwam was hij heel erg aan het trillen van de Parkinson. Aan het eind van de afspraak was dit bijna weg.

Geen kantoorbaan

Ik doe dit werk nu zo’n vijf jaar. Daarvoor was ik directiesecretaresse bij een reclamebureau. Maar dat werk was ik op een gegeven moment zo zat. Ik wilde niet meer op kantoor zitten, met targets en regels waar ik aan moest voldoen: “Je praat te plat, je mag dit niet, je mag dat niet.” De hele dag naar een computer staren, ik was er klaar mee.

Seksverzorgende

Ik wilde iets met mensen doen, en werken in de seksindustrie had altijd al mijn aandacht. Mijn man en ik bezoeken samen parenclubs en doen aan swingen, seksualiteit speelt een belangrijke rol in mijn leven. Werken als prostituee vond ik een stap te ver, omdat de seksindustrie vaak een wat onveilige industrie is. Na wat googelen kwam ik op de term ‘seksverzorgende’. Dat paste wel bij me, want de nadruk ligt hierbij veel meer op intimiteit: strelen, knuffelen, kusjes geven. En minder op het grof gezegd “neuken en beffen”.

Een gesprek over seksualiteit kan lastig zijn, maar kan wel het welzijn van cliënten verbeteren. Drie verzorgenden ig vertellen hoe ze als aandachtsvelder seksualiteit het onderwerp uit de taboesfeer halen >>

Volgens mij zijn er wel scholingen voor seksverzorgenden, maar ik heb zelf geen opleiding gehad. Ik volg gewoon mijn gevoel en kan goed schakelen in situaties. Wel krijg ik bij elke cliënt een overdracht: wie de persoon is, wat hij mankeert, en waar ik op moet letten. Bijvoorbeeld: doe het rustig aan met deze man, hij kan nogal in paniek raken. Of: gebruik korte zinnen. Of: deze cliënt kan alleen met ja of nee antwoorden. En ik lees me ook in. Zo had ik bijvoorbeeld nooit van Asperger gehoord, dan zoek ik wel uit wat dat inhoudt.

Van maagd tot ervaren bedpartner

Mijn cliëntenbestand is heel divers: ik kom bij verstandelijk beperkten die nog nooit seks hebben gehad, maar ook bij ouderen met dementie, of weduwnaars die heel goed weten wat ze missen. Niet iedereen kan gebruikmaken van een seksverzorgende. In principe moet je iets mankeren, of er moet iets anders aan de hand zijn waardoor iemand niet naar een “normale” prostituee kan komen.

Keihard schreeuwen

Ik ken verzorgenden die dit werk naast hun huidige baan doen. Ze zijn denk ik van nature goed in dit vak. Want ze hebben gevoel voor mensen en zijn empathisch. Verder is het belangrijk dat je als seksverzorgende kunt schakelen: het kan schrikken zijn als een autist opeens keihard begint te schreeuwen en je begint aan re raken.

Of er is bijvoorbeeld een autistische jongen die non-stop praat als ik hem aan het pijpen ben. “Oh wat is het toch mooi weer vandaag, echt lekker om even de stad in te gaan. En mijn moeder was gisteren ook nog geweest en toen hebben we tv gekeken en toen…” Je moet wel tegen dat soort bijzondere situaties kunnen.

Huidhonger is de behoefte om te worden aangeraakt. Iedereen heeft hier behoefte aan, jong en oud. Het is belangrijk dat je als verzorgende hier oog voor hebt. Hoe? De expert geeft tips >>

Ik doe dit werk fulltime, maar het is geen 9-5 baan. Als zzp’er bepaal ik zelf welke cliënten ik wel en niet aanneem. Ik zie gemiddeld zo’n zes, zeven cliënten per week, door heel het land. Maar soms ook maar één. Ik kan mijn hele agenda wel volplempen, maar ik wil niet dat het lopende bandwerk wordt. En het kost ook best energie, om een uur lang met je volle aandacht bij een cliënt te zijn. Het bureau doet de voorselectie en regelt de afspraken. Eén keer glipte iemand tussendoor die niet bij ons thuishoorde: een man die met een gebroken been thuiszat. Die had natuurlijk ook een prostituee kunnen inhuren.

Weggekeken

Ik kwam een keer in een zorginstelling waar ik altijd heel fijn werd ontvangen door de verzorgenden. Maar op een dag waren er alleen stagiaires aanwezig. Zij wisten van mijn komst, maar keken me zo ontzettend vies aan. Alsof ik de boel zou beroven ofzo. Het waren jonge meiden, van een jaar of 25. Ik maakte hiervan melding bij de rest van het personeel, want ik vond het absurd. Zij gelukkig ook: de meiden kregen een reprimande.

Oudste cliënt

Mijn favoriete doelgroep is toch de ouderen. Ik vind ze vertederend en zij willen vaak vooral intimiteit: het knuffelen en strelen. Ze zijn vaak vol bewondering over mijn lichaam, terwijl ik echt niet de slankste of de knapste ben. Mijn oudste cliënt is 93 jaar en ik sta versteld over wat hij nog kan: penetratie én klaarkomen. Maar de meeste cliënten hebben hier toch wat moeite mee, en dan blijft het bij knuffelen of een massage. Mensen met dementie kunnen me soms ook verbazen. Zij weten soms precies waar ze moeten zijn met hun vingers en weten hoe ze een vrouw moeten bevredigen.

Grensoverschrijdend gedrag

“Ik ben zo blij dat je er bent, want hij begon weer aan me te zitten”, dit hoor ik wel eens van verzorgenden die me welkom heten, als ik bij een cliënt met dementie kom. Want ik word ook ingeschakeld bij seksueel grensoverschrijdend gedrag. Blijkbaar is er een behoefte die niet vervuld wordt, en daar kan ik bij helpen. Verzorgenden zijn dan zichtbaar opgelucht als ik weer langskom.

Hoe zij signaleren dat een seksverzorgende nodig is? Sommige cliënten geven het zelf aan: “Ik zou wel weer eens aan een vrouw willen zitten.” Of: “Met jou zou ik wel even lekker in bed willen liggen.” Ik hoor dat na mijn bezoek het probleemgedrag vermindert of zelfs verdwijnt. Het is mooi dat ik daaraan kan bijdragen.

Casus: hoe ga je om met een cliënt die seksueel opgewonden raakt tijdens de wasbeurt en zelfs ‘ga door’ zegt, als je met de washand langs de vagina gaat? De expert geeft advies >>

Maar ik maak ook op andere manieren een verschil: van de week kwam ik langs bij een man van 88 die sinds de dood van zijn vrouw intimiteit miste. Hij had al jaren niet meer naast een vrouw gelegen. Een maand na mijn eerste bezoek zag ik dat hij enorm was opgeknapt: hij was vijf kilo aangekomen omdat hij beter at, ging weer naar biljarten en stond veel positiever in het leven. En dat dankzij een uurtje per maand met mij.

Een andere weduwnaar zei ooit tegen mij: “Jij bent levensreddend.” Want hij lag alleen maar te verpieteren op de bank, tot ik op zijn pad kwam. Nu onderneemt hij weer dingen, kookt hij voor zichzelf en heeft hij zoals hij het zelf zegt “weer zin in het leven”. Dat vind ik een prachtig compliment.

Geen match

Heel soms kom ik een cliënt tegen die geen match is. Zo had ik eens een man die ontzettend sterk was en mijn heel stevig omhelsde en zijn lippen strak op mijn mond drukte. “Los! Los!”  riep ik. Hij zei dan wel sorry en liet me los, maar vervolgens gebeurde het weer. Ik voelde me niet onveilig, maar vond het erg vervelend dat ik me niet kon bewegen omdat hij me zo stevig vasthield. Toen besloot het bureau om voortaan iemand anders te sturen, die veel breder is dan ik. Om mij kon hij zich helemaal klemmen, maar bij haar lukt dat niet.

Meneer Bruinsma wordt in het verpleeghuis gezien als “vieze man” omdat hij verzorgenden betast. Verpleeghuispsychologe Sarah Blom onderzoekt de situatie en stelt samen met de verzorgenden een Benaderingsplan op >>

Het verschilt per cliënt hoe het bezoek eruit ziet. In principe kom ik een uur langs. Meestal gaan we eerst samen douchen, als de cliënt dit zelf nog kan. Daarna is er van alles mogelijk. Bijvoorbeeld aaien, knuffelen, kleine kusjes op het lichaam geven, een massage…

Seks kan ook gebeuren, maar veel cliënten hebben erectieproblemen door een hoge leeftijd, of bepaalde medicatie die ze gebruiken. Of ze kunnen geen viagra gebruiken omdat dit niet kan in combinatie met hun medicijnen. Tussendoor kletsen we vaak, en geef ik de cliënten aandacht. Aan het lichaam, maar ik luister ook naar hun verhaal. Zo bouw ik echt een band op met mensen. Ik kom ook langs bij vrouwen, dat is ook goed om te weten: sekszorg is er ook voor vrouwen die op vrouwen vallen. Er is in bed van alles mogelijk, maar ik heb ook grenzen: tongzoenen doe ik niet en ook geen extreme dingen zoals anale seks of SM.

Schone inco

Hygiëne vind ik belangrijk als ik bij een cliënt kom. Dat betekent onder andere een schoon bed, en een frisgewassen cliënt, als hij niet met mij samen kan douchen. Soms tref ik iemand aan met een volle inco, dat vind ik echt vies. Dan vraag ik de verzorging ook of ze hem willen verschonen. Verder moet de omgeving ook enigszins schoon zijn. Soms kom ik in een aanleunwoning waar het bed wel netjes opgemaakt is, maar vloer plakt van de viezigheid, er een overvolle asbak staat en overal kleding ligt… Als ik zoiets tegenkom, spreek ik de verzorging daar wel op aan.

Mensen met dementie maken soms seksueel getinte opmerkingen tegen verzorgenden. Word je dan boos of gebruik je humor? Deze collega’s reageren met een grappige kwinkslag >>

Door mijn werk besef ik nog meer hoe belangrijk het is om te genieten van het nu en wat je nu allemaal nog kan. Sommige cliënten kregen opeens ALS, of MS en kunnen dan op jonge leeftijd niks meer. Zoals de jonge knul die ik elke maand bezoek: voorheen een stoere motorrijder met een geweldig seksleven, maar na een ongeluk zit hij halfverlamd in een rolstoel. Hij zou het liefst een vriendin hebben, maar die kans is klein. Door dat soort schrijnende verhalen ga ik soms naar huis met een zwaar gevoel. Maar dat hoort óók bij het vak.

Eerste levensbehoefte

Intimiteit is een eerste levensbehoefte, voor baby’s, ouderen en alles wat daar tussenin zit. Daarom is het zo belangrijk dat sekszorg er is. Het zou onderdeel moeten zijn van de basiszorg, vind ik. Als iemand hulpbehoevend is, wordt hij vaak alleen nog maar functioneel aangeraakt: bij het wassen, het verschonen of het wisselen van het verband. Terwijl die intimiteit die wij kunnen bieden zo belangrijk is. Daarom zou het goed zijn als dit in de basisverzekering wordt opgenomen. Want dit kost wel geld, waardoor het alleen weggelegd is voor mensen die dit kunnen betalen. Ik hoop dat dit in de toekomst verandert.’

Meer info: De Ultieme Zorg

Blijf op de hoogte van het laatste nieuws over seksualiteit in de zorg met de gratis online nieuwsbrief van TVV voor verzorgenden >>

1 REACTIE

  1. Ik ben erg blij met dit artikel want ik ben een client en in mijn 35 jarige medische geschiedenis is het woord intimiteit en seksualiteit nooit in de mond genomen door artsen of professionals. Ik ben met een boek bezig waar mensen hun verhaal vertellen die hier privé of vanuit hun werk mee te maken hebben waaronder ook Maureen van DUZ en sekszorgers. Als ik aan adl’ers de hypothetische vraag stel hoe zou je reageren als een client om een vibrator te pakken zou vragen krijg ik veelal ongemak en stamelende reacties. Nog steeds is seks met een handicap een groot taboe maar ook intiem wassen. Ik heb 4 september de dag van de seksuele gezondheid aangegrepen om meer aandacht voor seks met een lichamelijke handicap te vragen. Via onze website http://www.seksmeteenhandicap.nl is er gratis en anoniem een consult aan te vragen bij een seksuoloog. Huidhonger is universeel en ook mensen met een handicap hebben behoeften en zijn mensen en geen robots dus chapeau voor dit artikel. Anonieme awbz seks is onmogelijk. Ik wist altijd door het personeel precies wanneer Hugo zijn maandelijks bezoek kreeg. Verzorgenden reageren soms vervelend naar sekszorgers die goed werk doen maar seks met een handicap is meer dan alleen maar sekszorg.