1. 1. Opiumwetgeneesmiddelen (zoals oxycodon en morfine) vormen een speciale groep medicijnen. Als ze los naast de baxterrol gegeven worden, moeten ze altijd dubbel gecontroleerd en geparafeerd worden.
      A. Waar
      B. Niet waar
   2. Lege baxterzakjes mag je gewoon bij het restafval doen, zolang je maar goed gecontroleerd hebt dat er geen medicijnresten aanwezig zijn.
      A. Waar
      B. Niet waar
   3. Bewoner meneer Pietersen gebruikt elke dag om 8.00 uur amlodipine 5 mg en enalapril 10 mg met een baxterrol (de medicijnen zitten in hetzelfde zakje). Je wordt om 16.00 uur gebeld door de arts. Die zegt dat amlodipine per direct gestopt moet worden, omdat de bloeddruk van meneer Pietersen erg laag is. De arts geeft aan dat hij dit ook aan de apotheek heeft doorgegeven, maar je hebt nog niets gehoord van de apotheek. Wat doe je?
      A. Je belt de apotheek om te checken of amlodipine inderdaad gestopt moet worden. Als de apotheek dat bevestigt, zal dit met de volgende baxterrol geregeld moeten zijn. Op de huidige baxterzakjes staat beschreven hoe de tabletten eruitzien. Je gaat samen met een bevoegde collega de amlodipinetabletten uit de baxterrol verwijderen en amlodipine ook op de toedienlijst doorhalen. Verder vermeld je duidelijk op de toedienlijst waarom amlodipine is doorgehaald en welke arts de opdracht daartoe gaf.
      B. Je belt de apotheek om navraag te doen over de stopopdracht. Als de apotheek de stopopdracht bevestigt, zal dit geregeld worden met de volgende baxterrol. Op de huidige baxterzakjes staat beschreven hoe de tabletten eruitzien. Je gaat samen met een bevoegde collega (bij voorkeur de specialist ouderengeneeskunde die de stopopdracht heeft gegeven) de amlodipinetabletten uit de baxterrol verwijderen en vraagt de apotheek een nieuwe toedienlijst te bezorgen. Je mag immers toedienlijsten niet handmatig bewerken, omdat dit tot misverstanden kan leiden.
      C. Als de apotheek bevestigt dat amlodipine per direct moet stoppen, maak je een afspraak met de apotheek over wanneer die de rol kan aanpassen (bij jou in het verzorgingshuis of in de apotheek). De apotheker is namelijk verantwoordelijk voor de baxterrol én de toedienlijst. Beide mogen dan ook alleen door de apotheek aangepast worden, op crisissituaties na.

En dit zijn de antwoorden…

Antwoorden: 1B, 2B, 3C

1B. Het risico bij opiaten is niet zozeer een verkeerde dosering, als wel misbruik: verslaving. Er zijn aanvullende regels voor de opslag en het beheer van opiaten, maar aan medicatietoediening worden geen aanvullende eisen gesteld, zoals een dubbele controle.

2B. Op de baxterzakjes staan privacygevoelige gegevens van de cliënt, zoals naam en geboortedatum. Daarom mogen de baxterzakjes niet zomaar weggegooid worden. De tekst op de baxterzakjes is uit te wissen: als je de tekst volledig kunt verwijderen met bijvoorbeeld kokend water en de zakjes daarna weggooit, dan mag dat. Ook kan je de lege baxterzakjes verzamelen en langsbrengen in de apotheek. Elke apotheek in Nederland heeft een procedure om privacygevoelige documenten te vernietigen als dat nodig is. De hoofdregel is dat privacygevoelige informatie niet zomaar bij het restafval gedaan mag worden. Dit mag alleen wanneer je ervoor kan zorgen dat deze informatie niet meer te lezen is. Bijvoorbeeld door de informatie van de zakjes ‘af te koken’ en door de versnipperaar te halen. Of door zelf de tekst in stukjes te knippen/scheuren. In een zak stoppen en dichtknopen volstaat niet.

3C. De apotheker is altijd verantwoordelijk voor de baxterrol en toedienlijst. Daarom mogen verzorgenden of ander zorgpersoneel baxterrollen en toedienlijsten niet zomaar aanpassen. Over tussentijdse wijzigingen moeten duidelijke afspraken gemaakt worden met de apotheek. Bij voorkeur worden tussentijdse wijzigingen vermeden en worden alleen wijzigingen in de medicatie aangebracht met de eerstvolgende baxterrol. Dit laatste is helaas niet altijd mogelijk. Als amlodipine apart in een baxterzakje zat, mocht je deze zakjes zorgvuldig uit de rol verwijderen en hoefde je enkel een nieuwe toedienlijst aan te vragen bij de apotheek. Deze regels staan vermeld in de richtlijn ‘Veilige principes in de medicatieketen'(zie www.​zorgvoorbeter.​nl).

Verder quizzen? Dat kun je met de Grote Baxterrolquiz, met allerlei weetjes over de baxterrol >>