De stervensfase is de fase die direct voorafgaat aan het overlijden. De cliënt zal naar verwachting binnen enkele dagen tot maximaal twee weken sterven. De meeste mensen gaan grotendeels op dezelfde manier dood. Er zijn lichamelijke signalen waaraan je de stervensfase kunt herkennen. Zoals een ingevallen gezicht, koude voeten en benen en sufheid.

Hart

Longarts Sander de Hosson is expert palliatieve zorg. Hij zegt: ‘Deze symptomen worden vooral veroorzaakt doordat het hart het niet meer goed doet. Er is een gedaalde cardiac output. Oftewel: het hart pompt het bloed niet meer goed rond in het lichaam. Hierdoor kan de cliënt bijvoorbeeld koude voeten en rood-paarse verkleuringen bij de knieën (livedo reticularis) krijgen en is er een verstoring van de lever- en nierfunctie. Doordat de nieren het minder goed doen, ontstaat sufheid (somnolentie) en lijkt het alsof de cliënt door je heen kijkt (facies hippocratica).’

Comfort bieden

Volgens De Hosson zijn er verschillende manieren waarop je als verzorgende comfort kunt bieden in de stervensfase. Een extra dekentje helpt tegen koude voeten en benen, de droge slijmvliezen in de mond kun je bevochtigen met een nat gaasje. En als iemand erg benauwd is, kun je de arts inschakelen om eventueel morfine voor te schrijven.

‘Maar het allerbelangrijkste is dat je naasten voldoende informatie geeft, zodat zij bijvoorbeeld begrijpen dat hun naaste geen last heeft van het niet eten en drinken. En ook niets merkt van de benauwdheid. Door familieleden goed te begeleiden en voor te lichten, voorkom je bij hen onnodige stress en verdriet.’

Download hier de poster ‘Kenmerken van een stervend lichaam’ >>