Dit blijkt uit een enquête van vakblad Tijdschrift voor Verzorgenden (TVV), waaraan bijna 2.000 verzorgenden uit de VVT deelnamen. Cruciale vraag was: hoe goed houd jij je werk op dit moment vol? ‘Bijna niet’, antwoordt 39 procent van de verzorgenden, ‘als er iets bij komt, denk ik dat ik uitval’. De grootste oorzaak is de uitval van vele collega’s, zegt 75 procent. ‘We moeten nu 24 bewoners met zijn drietjes verzorgen. Als ik thuis ben, ben ik helemaal kapot’, reageert een verzorgende. ‘Steeds meer doen in kortere tijd. Ik noem het minuten-inpikkerij. De routes in de thuiszorg zijn veel te lang, geen tijd voor calamiteiten, geen pauze…’ zegt een ander. Het inhuren van uitzendkrachten of zzp’ers voelt niet altijd als de perfecte oplossing, valt in de reacties te lezen: ‘Zij kennen de bewoners niet goed, waardoor mensen met dementie onrustig zijn.’ En: ‘Het vraagt heel veel van ons om nieuwe collega’s te begeleiden.’

Oorzaken werkdruk

Fysieke (62 procent) en psychische belasting (51 procent) worden als belangrijke oorzaken van de hoge werkdruk genoemd. Maar ook de roosters zijn volgens 43 procent van de respondenten een groot probleem, wat een gezonde werk-privé balans lastig maakt. Zo zijn in de thuiszorg korte diensten, waardoor verzorgenden veel dagen moeten werken om aan hun uren te komen. ‘Ik heb een contract van 20 uur en ben hier 5 dagen mee bezig’, zegt een deelnemer.

Gepusht om meer te werken

Ook voelen veel verzorgenden zich onder druk gezet om vaker te werken, valt in de reacties te lezen: ‘Planners bellen of appen je elke vrije dag of je kunt komen werken’, zegt een verzorgende. ‘Er wordt je een schuldgevoel aangepraat, zodat je meer cliënten op je neemt en je je niet ziekt durft te melden,’ noemt een ander. Ook leidinggevenden krijgen kritiek: 38 procent van de verzorgenden voelt zich ondergewaardeerd en niet gehoord. ‘Ik ben net geopereerd en krijg de rust niet van mijn leidinggevende om te herstellen’, reageert een verzorgende. ‘Nergens bij betrokken worden’, noemt een ander. ‘Afwezigheid van enige vorm van hulp van leidinggevende.’

Meer dan een kwart (27 procent) van de deelnemers denkt aan stoppen als verzorgende, vanwege de hoge werkdruk. Bijna driekwart (71 procent) van hen wil de zorg volledig de rug toekeren en een baan in een andere branche zoeken. Verder geeft 91 procent van de verzorgenden aan niets te merken van maatregelen om verzorgenden te behouden voor de zorg. Volgens 84 procent van de respondenten is de situatie voor verzorgenden de afgelopen jaren alleen maar slechter geworden. Een op de drie verzorgenden (33 procent) is bereid om te staken, 43 procent twijfelt hier nog over: ‘Zorgvragers zijn dan de dupe en die kunnen er niets aan doen’, is een veelgehoorde reactie.

‘Diep triest’

TVV-hoofdredacteur Rhijja Jansen vindt de resultaten niet verrassend, maar evengoed schokkend: ‘We weten al een tijdje dat de werkdruk voor verzorgenden immens hoog is, mede door het hoge ziekteverzuim. Toch gebeurt er blijkbaar te weinig om deze werkdruk te verlichten, en dat is diep triest. Sterker nog: uit deze enquête blijkt dat de werkdruk alleen maar toeneemt. De verzorgenden die nog overend staan zetten steeds een stapje extra, omdat ze hun cliënten en collega’s niet in de steek willen laten. Dat is nu eenmaal hoe hun zorghart werkt.’

‘Dit zijn de mensen die voor onze geliefden zorgen: opa’s, moeders, partners,’ vervolgt Jansen. ‘We zouden ze moeten koesteren, maar veel verzorgenden voelen zich juist uitgebuit. Als dit zo doorgaat en er vallen nog meer verzorgenden uit, dan zal er een zorginfarct ontstaan. Dus nú actie is belangrijk om deze waardevolle mensen te behouden.’ De enquête werd ingevuld door 1.882 verzorgenden werkzaam in de VVT.