Even voor de duidelijkheid: wat is een casemanager dementie precies?

‘Een casemanager dementie begeleidt en ondersteunt de thuiswonende persoon met dementie, de mantelzorger en de zorgverleners. De casemanager is een soort spin in het web en helpt de mantelzorger de weg te vinden in zorgland. Daarnaast kan de casemanager ook meedenken met verzorgenden als de zorg niet lekker loopt.’

Wanneer wordt de casemanager ingeschakeld?

‘Dit kan al vanaf het moment dat er een vermoeden van dementie bestaat, de casemanager wordt het liefst zo vroeg mogelijk ingeschakeld. De reden daarvoor is dat je dan nog met de mensen met dementie zelf kunt praten over wat zij belangrijk vinden in hun leven en wat hen te wachten staat in het ziekteproces. Door goede begeleiding kan ook de mantelzorger het vaak veel langer volhouden.’

Wanneer houdt de taak van de casemanager op?

‘De casemanager is beschikbaar tot het moment dat de cliënt naar een verpleeghuis verhuist, of overlijdt. Helaas merken we nu dat deze casemanager dementie vaak pas wordt ingezet als de situatie thuis uit de hand loopt. Dit horen we uit het veld, maar blijkt ook uit de Dementiemonitor van Alzheimer Nederland. De cliënt is dan bijvoorbeeld agressief naar de mantelzorger, of loopt steeds weg.’

Hoe komt het dat de casemanager dementie te laat wordt ingevlogen?

‘Helaas is het een hardnekkig misverstand dat de casemanager pas van waarde is bij crisis, of aan het eind van het traject. Die veronderstelling klopt niet: juist aan het begin van de dementie heeft een casemanager ontzettend veel waarde voor de cliënt, mantelzorger en de zorgverleners eromheen. Juist aan het begin hebben mensen met dementie veel vragen over wat er op hen afkomt, en je kunt als casemanager je cliënt goed leren kennen en leren wat die van waarde vindt. Daar kun je later in het ziekteproces bijvoorbeeld rekening mee houden.’

Hoe?

‘Aals je bijvoorbeeld een dagactiviteit voor iemand gaat regelen. Iemand die altijd buiten gewerkt heeft past bijvoorbeeld beter op een zorgboerderij dan iemand die altijd met zijn neus in de boeken heeft gezeten. Ook kun je in het begin de mantelzorger helpen om het veranderende gedrag te begrijpen en leren hoe je hier mee om kunt gaan, dat voorkomt gedragsproblemen later in het proces. Het is ook belangrijk om tijdig een casemanager dementie in te schakelen, omdat er in sommige provincies wachtlijsten zijn. Niet alle cliënten kunnen direct geholpen worden.’

Wie kan de cliënt aanmelden voor zo’n casemanager?

‘Iedereen: familie, zorgverleners, huisarts… Dus als je verzorgende bent en je krijgt een cliënt met dementie in zorg, dan is het altijd raadzaam om te checken of er al een casemanager dementie in beeld is. En zo niet, dat je dan in overleg met je team een casemanager inschakelt.’

Kan de verzorgende nog meer voor deze cliënten betekenen?

‘Zeker: wees alert op de signalen van dementie. Dementie is voornamelijk een ouderdomsziekte, dus als je een oudere in zorg hebt, kijk dan eens in de koelkast om te zien of er geen bedorven etenswaren instaan. En check een keer hoe het toilet erbij staat. Is de cliënt wat verward? Kan hij spullen moeilijk vinden? Of herhaalt hij zichzelf vaak? Dat zijn allemaal symptomen die kunnen wijzen op dementie. Als je twijfelt en je weet het niet kun je dit in je team bespreken en aan een casemanager of een huisarts vragen om eens mee te kijken. Ook een specialist ouderengeneeskunde kan in de thuissituatie mee kijken en daar diagnostiek doen.’

Waar kun je iemand aanmelden voor een casemanager dementie?

‘Dat verschilt per regio, er is niet één centraal aanmeldpunt. Mijn advies is om op de kaart van Dementie Netwerk Nederland te kijken welk netwerk dementie er bij jou in de buurt is. Zij kunnen je vertellen waar je een casemanager dementie kunt vinden. Of je vraagt het na bij de zorgorganisatie waarvoor je werkt, die weten meestal ook waar de casemanagers zitten.’