Veel aandacht gaat nu naar de verplichte open-deuren-wet in zorginstellingen. Discussies gaan over de veiligheid, haalbaarheid en of dit een goede of slechte maatregel is. Deze discussie en de maatregel leiden af van de oorzaak: waarom willen mensen met dementie weg, naar buiten? Zijn ze op zoek naar thuis? Hebben ze behoefte aan meer prikkels? Of vluchten ze voor de verkeerde prikkels? Door de deuren open te zetten, kom je hier niet achter. Je bent dan een symptoom aan het bestrijden, en niet de oorzaak.
Thuisgevoel creëren
Natuurlijk zijn er mensen die voor de dementie al graag op pad gingen. Het is begrijpelijk dat je dit wilt voortzetten als je in een zorginstelling bent opgenomen. Maar er zijn ook bewoners die zich niet prettig voelen en daarom weggaan. Wat kun je als verzorgende doen om te zorgen dat iemand wil blijven? Creëer een thuisgevoel voor die persoon. Een houvast, een veilige haven. Bied een prikkel of activiteit die herkenbaar is en aansluit bij de cliënt. En controleer of de aangeboden prikkel, muziek of activiteit aansluit bij de persoon.
Maar hoe kun je die persoonlijke prikkel en omgeving creëren? Op dit moment horen verzorgenden op de uitvaart van een bewoner vaak dingen die ze graag eerder hadden willen weten. Maar het is dan echt te laat. Er is een manier waarop verzorgenden bewoners beter en op een andere manier kunnen leren kennen en zo de juiste middelen kunnen inzetten om dwaaldrang te voorkomen. Wanneer de omgeving, prikkels en activiteiten worden gekoppeld aan herinneringen die niet door dementie worden gewist. Bijvoorbeeld met muziek uit iemands jeugdjaren, waarmee je herinneringen activeert.
Op zoek
Als je zo zorg kunt bieden die aansluit bij de steeds veranderende dementiewereld van de cliënt, zal hij het naar zijn zin hebben, zich thuis voelen en minder de behoefte om de zorginstelling ‘te ontvluchten’. En als verzorgenden muziek kunnen inzetten -en hierbij gefaciliteerd worden door de zorginstelling- geeft dat hun vak verdieping, meer voldoening en je hoeft niet om de haverklap op zoek naar bewoners die verdwenen zijn.
Ignar Rip is spreker en trainer voor zorgverleners en -instellingen om muziek te gebruiken in de basiszorg. Rip schreef hiervoor de MuziekGeluk-methodiek.