Ik werd aangesproken door Lida, verzorgende van een verpleegafdeling. Ze maakte zich zorgen over een van haar vaste cliënten. Deze mevrouw ging de laatste twee weken hard achteruit. Het was een dame op leeftijd met een voor ons maar al te bekend lijstje van verschillende aandoeningen, waarin het evenwicht steeds meer ging wankelen.

Verschillende medicatie

Ze had hartfalen waarvoor ze plasmedicatie moest gebruiken, maar ook toenemend slechte nieren waar deze medicatie geen goed aan deed. Ze voelde zich regelmatig benauwd, mogelijk door haar hartfalen of door haar ernstige COPD, of een combinatie van beide. Recent bleek ze ook nog boezemfibrilleren te hebben, maar een bloedverdunner starten gaf te veel risico op een darmbloeding, die ze al eerder had gehad.

Richten op kwaliteit

Er was met haar en haar naasten afgesproken dat we met de inzet van onze begeleiding en behandeling ons vooral gingen richten op kwaliteit van leven, dus warme en passende zorg in het verpleeghuis. Vanwege de toenemende kortademigheid en pijn had ze recent een opiaat gekregen, waar ze helaas wat meer verward van werd.

Midazolam

De betrokkenheid van Lida voor haar cliënte was voelbaar. Ik heb Lida gevraagd waar ze zelf aan dacht wat nu goed zou zijn. Ze antwoordde bescheiden dat ze vermoedde dat haar cliënte ging sterven en dat ze haar een rustig sterfbed gunde zonder die angst, onrust, pijn en benauwdheid. Ik heb een beetje midazolam voorgeschreven en de familie werd op de hoogte gebracht.

Hand vasthouden

Lida had het goed aangevoeld, de dame overleed nog diezelfde middag. Toen ik kwam om te schouwen, kwam de familie ook net binnen. Ik hoorde Lida vertellen dat ze bij binnenkomst in de kamer de hand van haar cliënte geklemd om het bedhek zag. Ze besloot, ondanks het aflopen van haar dienst, om naast haar bed te gaan zitten en haar hand vast te pakken. De hand ontspande, de dame zuchtte nog een keer diep en overleed heel rustig in haar bijzijn. We waren er allemaal even stil van.

Voorrecht

De familie was ontzettend dankbaar dat ze niet alleen was toen ze overleed, Lida zei het een voorrecht te vinden dat zij dit laatste stukje van het leven van haar cliënte, die ze ondertussen goed had leren kennen, mocht begeleiden. En ik was trots op de palliatieve zorg in het verpleeghuis. Ik gun iedereen een Lida in de laatste levensfase.