‘U mag het weggooien, meneer.’
Alsof ik net heb gevraagd wat ik met een lege pizzadoos moet doen.

Nee hoor. Ik had het over zeven volle pakken incontinentiemateriaal. Gloednieuw. Dicht. Niet nat, niet opengescheurd, niet gebruikt als keukenschort, surfplank of geïmproviseerd bootje bij overstroming. Gewoon verkeerd geleverd. Verkeerde maat, verkeerde soort… Zonde, maar oké, kan gebeuren.Dus ik denk: ik bel even de leverancier. Om te vragen of het terug kan. Want ik ben de moeilijkste niet, ik wil het netjes oplossen.

Niet retour

En dan krijg ik ‘m. Zo’n zin die je alleen in de zorg hoort: ‘U mag het weggooien.’ Zelfs een verkeerd geleverd van Ali Express willen ze nog terug gestuurd hebben… Ik geloof dat ik op dat moment heel even stil was, wat op zich al vrij uniek is. Maar wat zeg je op zoiets? Ik zit met zeven pakken van die dure dingen die je in sommige landen nog net niet onder politiebegeleiding krijgt uitgedeeld en dan zegt zo’n stem aan de andere kant van de lijn: ‘Gooi maar weg.’ Ik herhaal nog even vriendelijk -je weet wel, dat semi passief agressieve vriendelijk dat we allemaal beheersen in de zorg-: ‘Weet u zeker dat het niet retour kan? Het zit nog in de originele verpakking, hoor. Niet geopend. Niet besnuffeld. Niet misbruikt.’

Dure zorgmiddelen

Het antwoord: ‘Nee, dit is beleid. Het mag niet.’ ‘Maar ik heb het net pas ontvangen’, probeer ik nog. ‘Ja… dan kunt u het weggooien.’ Weg. Gooien. Alsof ik een leeg colablikje in m’n handen heb. Alsof dit geen € 343 aan zorgmiddelen is waar iemand anders ook gewoon op zit te wachten. En weet je wat het mooiste is? Ze sturen gewoon het goede pak nog een keer op. Met een vriendelijk mailtje erbij, alsof ze me een bloemetje sturen omdat ik m’n teen heb gestoten.

Beleid

En de zorgkosten? Ik heb serieus overwogen om Fleur Agema even een selfie te sturen. Met een volle container. Doos boven m’n hoofd. Tekst erbij: ‘Hoi Fleur. Nieuwe portefeuille? Mag dit mee op je opruimlijstje?’ Want serieus. Het gebeurt overal. Niet één keer. Niet toevallig. Niet uitzonderlijk. Verbandmiddelen, verkeerde maat gazen? Weg. Diabetesmateriaal? Bestelling voor vier maanden, terwijl de cliënt volgende week overstapt op een Freestyle Libre? Tja, is al besteld, staat zo in het systeem. Leg het maar ergens neer, tot het over datum is of iemand toevallig nét hetzelfde nodig heeft. Medicatie? Dure spuiten, antibiotica, volledige startsets? Alles keurig verpakt. Meneer overleden. Weggooien. Want nee, dat mag niet retour, ‘Dat is beleid.’

Beleid boven gezond verstand. Boven mensen. Boven logica. En ondertussen hangen we vrolijk duurzaamheidsposters op. Milieuvriendelijk dit, circulair dat. CO2-neutraal werken, graag afval scheiden… Kijk, ik snap echt wel dat je geen geopende dozen terug de keten in wil douwen. Maar kom op. Dit gaat niet over hygiëne. Dit gaat over gemak. Over systemen die liever zeggen weggooien, dan nadenken.

Minister Agema

En ik? Ik kijk toe. En ik zucht. En ik zie die bak voller worden. En weet je wat ik dan denk? Ik werk in een vak dat draait om mensen. Maar ik sta steeds vaker tegenover een systeem dat alleen maar draait om dozen. Dus ja, minister Agema van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Als je straks op je stoel zit en tussen de nota’s door een kopje thee drinkt, stel jezelf dan even die vraag: waarom gooien we in de zorg meer weg dan we gebruiken? En als het antwoord is: tja, dat is nou eenmaal beleid… DAN MAG DIE REGEL METEEN BIJ HET RESTAFVAL.

Julian Hooikaas is hbo-verpleegkundige in opleiding en schrijft als Broeder Sjuul over zijn belevenissen op Facebook en Instagram.