Mijn naam is Saskia Vullers, dat ben ik. Mijn vader en moeder noemen mij altijd Saskia, nooit Sas. Mijn zus, mijn vrienden, collega’s bekenden noemen me wel Sas. Dat vind ik leuk, het klinkt een beetje stoer en grappig. Het klinkt ook alsof je tot mijn inner circle behoort. Mijn man en kinderen noemen me Sjass, een combinatie van ‘Sjat’ en ‘Sas’. Niemand anders mag me zo noemen.

Ik ben óók mevrouw Vullers. Maar zo voel ik me niet. Mevrouw Vullers is een ver van mij afstaande vrouw, onpersoonlijk. Zo mogen alleen telefonische verkopers me noemen. Van mevrouw Vullers weet je niet veel. Je weet niet wat haar koosnaampje is in haar gezin. Je weet niet hoe haar ouders haar naam gebruiken, of haar zus, haar vrienden, de mensen met wie ze zich graag omringt.

Respectloos

In het verpleeghuis waar ik werk, woont mevrouw Janssen, en mevrouw Sanders, meneer Jacobs woont er ook. Mevrouw Janssen heet Anna, misschien noemden haar ouders haar Annie, of An of misschien soms Anneke. Meneer Jacobs heet Gerard, maar misschien werd hij wel Sjra genoemd, of Grard. Ik weet het niet. Ons is op het hart gedrukt mensen met respect aan te spreken. Met meneer of mevrouw. Een tijdje geleden kreeg ik hier een mail over. Er was opgevallen dat veel personeel mensen aansprak bij de voornaam, dat sommige bewoners zelfs een koosnaam gegeven werd. Dit werd door de directie als respectloos ervaren. ‘Aanspreken met de voornaam mag alléén als familie hier uitdrukkelijk toestemming voor heeft gegeven’, dit kunnen wij lezen in ‘Het Systeem’.

Een nieuwe meneer in ons huis heet meneer Van der Zandt, in de eerste week sprak ik hem per ongeluk aan als meneer Vanzandt. ‘Zo heet ik niet niet’ zei hij, ‘Ik heet meneer Van der Zandt, maar nog liever heet ik Jan’. Er vormde zich een mooi gesprek tussen hem en mij over het gebruik van een naam, over wat het met je doet als niemand je meer bij je voornaam aanspreekt. Wat ben je dan nog? Ben je dan nog de persoon die je was, als kind, als volwassene, of ben je dan alleen nog een mevrouw of een meneer?

Stiekem

Mevrouw Sanders heeft geen familie meer, zij is nog steeds een beetje een voorname dame, een mevrouw. Haar naam is Judith maar niemand noemt haar meer zo. Ze kan mij niet meer vertellen hoe zij genoemd werd in haar leven, misschien Juut of Juutje. Hoe het voor haar voelt om de laatste jaren van je leven ‘mevrouw’ te zijn, en nooit meer Judith. Mevrouw Sanders blijft bij ons tot haar dood, op haar sterfbed zal ze Mevrouw Sanders heten. Stiekem noem ik haar Judith.

Huis vol mensen

Morgen ga ik de directie een mail sturen. Een mail waarin ik voorstel het om te draaien, om in ‘Het Systeem’ te zetten bewoners voortaan bij de voornaam te noemen, tenzij de bewoner of familie dat uitdrukkelijk niet wil. Om te praten met Jan, Annie, Trees en Judith, zodat wij geen verpleeghuis hebben vol meneren en mevrouwen, maar een huis vol echte mensen.