De zoon van een cliënt staat in paniek naar me te gebaren op de gallerij van de flat: ‘Kom snel!’ Zijn vader krijgt vier keer per dag zorg van ons. Zijn zoon vertelt me dat hij nu hard aan het bloeden is. Eenmaal binnen tref ik een horrorscenario aan. Het bloed ligt zo ver je kon kijken: van links naar rechts, boven tot onder, in de gordijnen, op het behang, op het aanrecht in de keuken, achter de zithoek…

Slagadertje geraakt

En temidden van dat alles staat een klein kromgebogen mannetje van ongeveer 50 kilo met een afgezakte zwachtel om zijn been. Stap 1 is jezelf herpakken en zoeken naar de wond. Ja succes, de beste man was zo roodgekleurd als een tomaat. Maar gelukkig zie ik het stroompje bloed dat de pantoffel in sijpelt. De zoon vertelt dat zijn vader die middag in het ziekenhuis was om een biopt  van zijn lymfeklier te laten nemen. Hierbij had de arts een klein slagadertje geraakt. In het ziekenhuis is dit met drukverband verbonden, maar deze wond was duidelijk opengegaan.

Wond dichtdrukken

Stap 2 is de wond dichtdrukken, dus ik laat de zoon handschoenen aantrekken en druk zetten op het wondje, dat een doorsnede heeft van nog geen halve centimeter. Vervolgens ga ik op zoek naar  bruikbare zwachtels en absorberende matjes. Ben ik even blij dat op dezelfde gallerij een paar cliënten wonen die we regelmatig zwachtelen en wondzorg geven…

Bloedverdunners

Dus ik ruk daar van alles uit de kast en loop weer terug. Ik leg keurig een drukverband aan en zet meneer met zijn been omhoog op een stoel. Zo, dat houdt het wel 30 minuten. In het keukenkastje zie ik de bloedverdunner Acenoucomerol staan… Superhandig voor mensen met een trombose of een embolie, maar een nachtmerrie voor mensen met een wond. Want het bloed stolt niet meer. Ik ruim samen met de zoon alles op, en verlaat het appartement.

HAP bellen

Stap 3: na 30 minuten kom ik terug voor controle. Als ik binnenkom en opnieuw een half bloedbad aantref, weet ik genoeg. Tijd voor de dokter, daar moet een hechting in! Dus ik bel de huisartsenpost (HAP), en doe mijn verhaal volgens de SBARR methode. Algauw merk ik dat de doktersassistent deze manier van overdragen niet kent, maar ik doe een goede poging en ratel mijn verhaal door de telefoon.

SBARR overdracht

‘Hoi ik ben Broeder Sjuul, verzorgende in de wijk. Ik sta hier bij een patiënt dhr.******** geboren: **/**/**** en woonachtig op ********** te ******* met BSN nummer: ********* dhr heeft vanmiddag een biopt laten nemen in het ziekenhuis, de wond die is ontstaan is open en gaan bloeden. Inmiddels is het aantal cc verloren bloed opgelopen tot +/- 850 cc. Meneer is bekend met embolieën in de voorgeschiedenis en gebruikt hiervoor Acenoucomerol 1mg volgens doseringskaart. Hij heeft afgelopen 3 dagen 1×2 1×1 1×1 pil ingenomen volgens voorschrift en is niet gestopt, zoals gebruikelijk bij een ingreep. Daarnaast is meneer bekend met hypertensie waarvoor metoprolol 25mg, meneer is verder bekend met cognitieve achteruitgang. Er is een actief niet reanimeren beleid bekend bij de huisarts. Inmiddels is er een derde drukverband aangelegd in de hoop de bloeding tegen te gaan. Mogelijke risico’s zijn: laag Hb, gezien de laast afgenomen labwaarden onbekend zijn en de bloeding actief blijft waardoor meneer in een hypovolemische shock kan raken. Hier gaat wel tijd overheen en dit zal niet acuut optreden. Ik wil graag dat de HAP langskomt ter beoordeling, en mogelijk meneer kan insturen naar de SEH ter beoordeling Hb.’

Verdedigen

Zo, nu heb je een complete SBARR overdracht en dat werkt normaal ontzettend goed. Behalve als je bij ieder onderdeel wordt onderbroken door de doktersassistent met vragen die bij het volgende onderdeel pas aan bod komen. Vervolgens moet ik alsnog verdedigen waarom ze er echt een arts moet langskomen. ‘Is het echt nodig? We hebben maar weinig artsen’, zegt de assistent.

Als de arts uiteindelijk binnenkomt, gaat het al mis: ze vraagt me wat er aan de hand is. Ik vraag haar of ze zich ingelezen heeft. Haar antwoord: ‘Als ik dat bij iedere patiënt moet doen word ik gek.’ Nou dame, ik moet dat ook voor ik bij een cliënt binnenstap. Maar goed, ik houd wijselijk mijn mond. Drie hechtingen verder vraag ik de arts of ze nog Hb wil bepalen, omdat meneer veel bloed heeft verloren, namelijk ongeveer 850 cc. De arts vraagt:  ‘Wat is cc?’ Irritatie twee… nou mevrouw, dat is milliliter… Dan haar conclusie: ‘Nee hoor, we gaan geen bloedprikken, want hij is al oud. Dat kan zijn huisarts morgen wel doen.’ Irritatie 3, 4, 5 en 6…. Want waarom hoeft een ouder persoon niet geprikt te worden? Hebben die ergens in het lichaam een reservevoorraad bloed, waardoor ze het makkelijker kunnen missen?

Niet serieus genomen

Het waren dus weer flink wat frustraties, met name dat de HAP de verzorgende niet altijd serieus lijkt te nemen. Waarschijnlijk komt dat doordat een aantal verzorgenden niet weten wanneer ze aan de bel moeten trekken, waardoor er regelmatig loos alarm is. Dit voorkom je door klinisch te redeneren. Vervolgens draag je over via de SBARR methode, zodat je geen belangrijke informatie vergeet. Maar de SBARR is helaas niet bij alle verzorgenden bekend. Zo hoor ik verzorgenden wel eens nutteloze info doorgeven aan een arts, zoals hoe de cliënt gegeten had. Met een goede SBARR-overdracht los je dit op. En zo worden we ook meteen wat serieuzer genomen door de HAP. Als die tenminste zelf óók bekend is met de SBARR methode…

Meer lezen van Julian? Volg hier zijn blog >>