1. Paracetamol kan helpen bij een ontsteking.
A. Juist
B. Onjuist
2. Paracetamol werkt sneller als je een tablet oplost in water.
A. Juist
B. Onjuist
3. Voor cliënten met een verminderde nierfunctie moet de paracetamol dosering aangepast worden.
A. Waar
B. Niet waar
4. Wat is de maximale dagdosering bij chronisch gebruik (meer dan een maand) van paracetamol zónder aanvullende risicofactoren?
A. 4 gram per dag
B. 2,5 gram per dag
C. 2 gram per dag
5. Een overdosering van paracetamol is niet zo ernstig, het is immers een heel veilig geneesmiddel.
A. Waar
B. Niet waar
6. Wanneer je na langdurig gebruik stopt met paracetamol, kun je hoofdpijn krijgen.
A. Waar
B. Niet waar
Hebben ouderen een andere dosis paracetamol nodig? En geldt: één is geen? Check de antwoorden op 4 vragen over paracetamol >>
7. Met paracetamol kun je beter in slaap vallen.
A. Waar
B. Niet waar
8. Bij welk ziektebeeld kan iemand beter geen paracetamol innemen?
A. Koorts
B. Gebroken heup
C. Ondervoeding
9. Als je iemand een zetpil geeft zodat de zorg minder pijnlijk is…
A. wacht je eerst een half uur tot je de zorg geeft
B. wacht je minimaal twee uur
C. Kun je de zorg meteen verlenen
10. Wat is het beste om te doen bij een paracetamolintoxicatie (langer dan 12 uur geleden ontstaan)?
A. Maag zo snel mogelijk laten uitspoelen.
B. Toepassen van geactiveerde kool in combinatie met laxans om absorptie zo veel mogelijk te belemmeren.
C. Acetylcysteïne toedienen
D. Veel water drinken en goed uitzieken.
Blijf op de hoogte van interessante medicijntests met de gratis online nieuwsbrief van TVV voor verzorgenen. Abonneer hier >>
Antwoorden: 1B 2B 3B 4B 5B 6A 7B 8C 9B 10C
Uitleg bij de antwoorden:
1 B Paracetamol kent geen ontstekingsremmende werking. Ibuprofen, diclofenac, naproxen (NSAID’s) zijn wel ontstekingsremmers. Bron: Pijnstillerinfocentrum
2 B Paracetamol is lang genoeg in de maag om uiteen te vallen. De werkzame stoffen worden daarna pas in de darmen van het lichaam opgenomen. Oplossen of heel doorslikken maakt dus geen verschil. Bron: Benu Apotheek
3 B Yassir Boubkary, apotheker en senior farmaceutisch onderzoeker bij Cerner Corporation: ‘In de regel hoeft de dosering van paracetamol niet aangepast te worden naar gelang de nierfunctie. Paracetamol wordt namelijk in de lever gemetaboliseerd, waarna de metabolieten worden uitgescheiden met de urine (in de vorm van het sulfaatconjugaat en glucuronide). De opstapeling van eerdergenoemde metabolieten is onschadelijk.’
4 B Boubkary: ‘Normaliter is de maximale dagdosering 4 gram per dag, verdeeld over vier innamen met minimaal vier uur tussen innamen. Maar er is leverschade gerapporteerd bij chronisch gebruik van 3 tot 4 gram paracetamol per dag. Vandaar dat volgens de huidige richtlijnen bij chronisch gebruik (langer dan een maand) de maximale dagdosering van 2,5 gram wordt geadviseerd.’
5 B Boubkary: ‘Paracetamol is inderdaad een van de veiligere geneesmiddelen die wij omhanden hebben, mits in therapeutische doseringen toegepast. Bij een overdosering (wat al na een dosis van 6 gram kan optreden) raken reguliere metabolisme-routes van paracetamol verzadigd, waardoor het schadelijke metaboliet N-acetylparabenzochinonimine (NAPQI) zich vrij kan opstapelen. Glutathion in de lever maakt NAPQI onschadelijk, maarbij een overdosering raakt de glutathion-voorraad uitgeput, waardoor NAPQI ernstige leverschade kan veroorzaken. Dit is doorgaans niet direct merkbaar, maar na twee tot vier dagen kan dit zorgen voor leverschade.’
6 A Boubkary: ‘Medicijnafhankelijke hoofdpijn is gemeld bij paracetamol. Dit gebeurt doorgaans als je het merendeel van de tijd chronisch paracetamol gebruikt. Als je paracetamol vervolgens niet meer inneemt of op een later tijdstip dan normaal, kan de hoofdpijn ontstaan of erger worden.’
7 B Boubkary: ‘Vooralsnog is er geen wetenschappelijk bewijs hiervoor, er wordt hier nog wel onderzoek naar gedaan. Het lijkt erop dat, als het al zou werken om beter in slaap te vallen, het door het placebo-effect komt. Uiteraard kan het zo zijn dat je door pijnklachten moeilijk in slaap valt, dan kan paracetamol een uitkomst bieden om de pijnklachten te verminderen. Het gebruik van paracetamol als slaapmiddel is in geen enkele richtlijn opgenomen en wordt daarom niet geadviseerd als slaapmiddel. Wanneer een cliënt paracetamol gebruikt als slaapmiddel, ga dan het gesprek aan over de slaapproblemen. Overleg eventueel met een arts voor een effectiever beleid. Paracetamol is niet zo onschuldig als gepretendeerd wordt.’
8 C Paracetamol wordt in de lever omgezet, door ondervoeding wordt de werking van de lever slechter en neemt de kans op leverschade of zelfs -falen toe. Bron: Geneesmiddeleninformatiebank
9 B Als je paracetamol oraal inneemt, start de werking na ½–2 uur. Wanneer dit rectaal gebeurt (met een zetpil) start de werking later: 1–2 uur. Wanneer je dus kort na het geven van een zetpil met de verzorging start, heeft de cliënt in kwestie hier niets aan. Bron: Farmacoherapeutisch Kompas
10 C Boubkary: ‘Maagspoelen heeft eigenlijk alleen maar nut als dit binnen twee uur na inname gedaan wordt, na twaalf uur is er eigenlijk geen paracetamol meer aanwezig in de maag om te elimineren. Ook de absorptie van paracetamol in de darmen belemmeren met geactiveerde kool in combinatie met een laxans is geen optie, dat station is namelijk na twaalf uur ook reeds gepasseerd. Het juiste antwoord moet zijn acetylcysteïne toedienen (het liefst intraveneus), omdat hierdoor de glutathionvoorraad (sneller) wordt bijgevuld in de lever en dit bijdraagt in het elimineren van het toxische radicaal NAPQI.’
Meer kennistoetsen maken? Ga dan naar de TVV Check en test je kennis over allerlei onderwerpen >>
Heb jij een vraag over paracetamol of een ander medicijn dat je gebruikt bij het geven van zorg? Mail hem naar redactie.tvv@bsl.nl ovv ‘Vraag over medicatie’
