Toen ik van mijn oom hoorde dat er steeds geld ontbrak uit de portemonnee van mijn opa, was ik woedend. Mijn allerliefste opa, die met zijn 98 jaar zo verschrikkelijk veel heeft meegemaakt. Maar altijd eerlijk, positief en vooral enorm veerkrachtig bleek, werd waarschijnlijk bestolen door iemand aan wie zijn zorg volledig was toevertrouwd.

Samenwerken met zorginstelling

We hebben als familie overwogen om de zorginstelling in te lichten over onze vermoedens. Maar ik weet dat de ene zorginstelling hier beter mee omgaat dan de andere: de ene stuurt de familie met een kluitje in het riet, de andere pakt het serieus aan, en huurt een bedrijfsbeveiligingsbedrijf in. Dit beschrijf ik ook in mijn artikel (waarin je het hele verhaal leest) voor Volkskrant Magazine: een van de meest effectieve methodes om een dief in de zorg te betrappen, is het plaatsen van een verborgen camera. Dit doet het bedrijfsbeveiligingsbedrijf dan in overeenstemming met de cliënt, familie én zorginstelling. Zo werken zij samen om de dief te betrappen.

Rotstreek

Ik besloot het heft in eigen hand te nemen en we plaatsten –na toestemming van mijn opa- zelf een verborgen camera. Met succes: we hebben de dader betrapt en dit bleek inderdaad een zorgmedewerker te zijn. Dankzij deze camerabeelden kon de politierechter de dader veroordelen. Gelukkig maar, want stelen van cliënten is ‘een rotstreek’, zoals mijn opa het zelf mooi verwoordt in Hart van Nederland.

Waarschuwingsregister

Voor mijn actie krijg ik lof, vooral omdat ik hiermee een groter, onderliggend probleem probeer aan te kaarten: deze zorgmedewerker bleek al éérder veroordeeld te zijn voor diefstal in de zorg. En heeft na de diefstal van mijn opa inmiddels een baan in de thuiszorg gevonden. De zorginstelling van mijn opa is niet aangesloten bij het Waarschuwingsregister Zorg en Welzijn, een ‘zwarte lijst’ van zorgmedewerkers die voorkomt dat stelende zorgmedewerkers weer opnieuw in de zorg aan de slag kunnen. Want helaas vallen daders vaak in herhaling. Ook na de diefstal van mijn opa sluit zijn instelling zich niet aan bij het register, wat ik schokkend vind: waarom zou je niet alles op alles zetten om dieven buiten de deur te houden? Ik roep zorgbestuurders dan ook zeker op om zich aan te sluiten bij het Waarschuwingsregister.

Stiekem filmen tijdens werk

Maar ik krijg ook kritiek, voornamelijk uit de hoek van het zorgpersoneel: want die vinden het een onprettig idee dat ze misschien gefilmd worden door een verborgen camera, terwijl ze aan het werk zijn. Ik begrijp dat volkomen. Dat is ook de reden dat ik na een maand filmen de camera weg wilde halen. Want het voelde niet goed en de dader liet zich niet meer zien. Toch hoop ik dat zij ook begrijpen dat als je serieuze verdenkingen hebt dat er gejat wordt bij je kwetsbare familielid, er weinig opties zijn om de dader te betrappen. Natuurlijk is het rot dat ik deze methode moest gebruiken, maar het was de enige manier om de dader te vinden. Het is misschien niet fijn om gefilmd te worden zonder dat je het weet, maar het lijkt me nog minder fijn als je collega van cliënten steelt, en hiermee het vertrouwen van cliënten en collega’s beschaamt. En hierbij óók nog eens de zorg een slechte naam bezorgt. Het is kiezen uit twee kwaden, welk kwaad zou jij kiezen? Wil je zelf niet van je stelende collega af?

Mag een verborgen camera?

‘Je mag eigenlijk niet stiekem filmen’, zei zelfs de stelende zorgmedewerkster tijdens de rechtszaak. Dat maakt me boos. ‘Als jij een betere manier weet om criminelen zoals jij een halt aan te roepen, dan sta ik open voor alle suggesties’, zou ik tegen haar willen zeggen. Daarnaast: ze heeft ongelijk, zoals ik ook uitleg in een uitzending van 5 uur Live. Ik heb vooraf bij een jurist gecheckt of ik een verborgen camera mocht plaatsen. Zijn antwoord: ‘Ja. Jouw opa huurt een appartement in het woon- zorgcentrum, dus het is zijn terrein, waar hij over beslist. Je mag níet preventief zomaar ergens een verborgen camera neerzetten. Doe je dit wel, dan moet je een sticker opplakken waaraan mensen kunnen zien dat ze gefilmd worden. In dit geval is het niet preventief –want je hebt serieuze verdenkingen- en dat kun je goed aan een rechter uitleggen. Al helemaal als de dader betrapt is.’

Topzorg

Mijn opa wordt fantastisch verzorgd in het verzorgingshuis. Dat wist ik al, maar dat was ook te merken aan de camerabeelden. Nee, niet omdat ik de zorgmomenten letterlijk heb gezien, want die vonden plaats in de slaap- en badkamer. Maar omdat ik soms liefdevolle praatjes opving tussen mijn opa en de verzorgenden, of een cateringmedewerkster tijdens zijn dutje een afwasje zag doen of zijn brood zag smeren. Ze zijn er om te koesteren, en verdienen het niet om een collega te hebben die niet alleen het vertrouwen van cliënten, maar ook dat van hén schaadt. En ik blijf ze koesteren.