‘Doet u de pil maar in uw mond’, instrueer ik mijn cliënt. Hij kijkt me vol verwarring aan. Meneer heeft Lewy body dementie en ik kom als zorgverlener bij hem om hem te helpen met zijn medicatie-inname. Ik heb hem net de medicatie in zijn rechterhand en een glas water in zijn linkerhand gegeven.

Uitspugen

Ik raak zijn rechterhand aan en zeg nogmaals. ‘Doe deze pil maar in uw mond.’ Meneer lijkt nog steeds verward maar doet wat ik zeg: ‘Neemt u nu maar een slok water.’ Meneer houdt zijn inmiddels lege hand op, spuugt de pil uit in zijn hand en neemt een slok water. Niet helemaal wat de bedoeling was. Er ontstaat een herhaling van het hele proces en het duurt even voor hij uiteindelijk zijn medicatie heeft doorgeslikt. Meneer is inmiddels erg in de war, niet alleen over de medicatie.

Wanneer ik ‘s middags bij mijn collega’s op kantoor ben vertel ik het hele verhaal. ‘Meneer is er slechter aan toe dan ik dacht, of had een hele slechte dag.’ Want bij Lewy body dementie kan het ziektebeeld heel erg op en af gaan. Mijn collega begint te lachen. ‘Ik weet niet of het nou zo slecht gaat met hem of dat jij hem gewoon in de war hebt gebracht. Meneer is gewend om altijd eerst een grote slok water te nemen en daar zijn medicijnen bij te gooien.’

Vaste routines

Oeps, dat wist ik niet. Doordat ik vasthield aan de manier die ik gewend ben en niet heb bedacht dat meneer misschien een ander ritueel heeft heb ik hem heel erg in de war gebracht. Het laat goed zien wat het belang is van het vasthouden aan vaste routines en rituelen. Mensen houden daarvan, of je nu wel of geen dementie hebt. Het niet opvolgen van die routines kan ervoor zorgen dat mensen, verward, gefrustreerd of boos worden. Bovendien blijft iemand vaak langer zelfredzaam als je ervoor zorgt dat dingen op de gebruikelijke manier gedaan kunnen worden.

Hanneke van de Pol en Freya Flach verzorgen trainingen voor zorgverleners en mantelzorgers bij ‘Zeg ja bij dementie’ en schreven het gelijknamige handboek. Ook geven zij een interactief theatercollege.